poniedziałek, 30 kwietnia 2012

Polska - kraj kwitnącej jabłoni






czwartek, 26 kwietnia 2012

Rosiczka przylądkowa

      Oprócz muchołówek drugą grupą popularnych u nas roślin mięsożernych są rosiczki, a wśród nich prym wiedzie rosiczka przylądkowa (Drosera capensis). Liście pułapkowe u rosiczek są wyposażone w delikatne włoski, na szczycie których znajdują się kropelki lepkiej cieczy. Owady, które nieostrożnie siądą na liściu, przyklejają się, a wskutek ich szamotania się pobliskie włoski zbliżają się do ofiary, a cały liść może zwinąć się w pastorał. Po pewnym czasie z gruczołów znajdujących się na owych włoskach wydzielana jest ciecz trawiąca ciała owadów.
 Miesięczne rosiczki w towarzystwie muchołówki
      Uprawa rosiczek jest w zasadzie identyczna jak uprawa opisanej w poprzednim poście muchołówki, chociaż istnieją pewne różnice:
- muchołówki powinny być zimowane w chłodzie, natomiast rosiczki niekoniecznie. Gatunki pochodzące z tropików (np. wspomniana rosiczka przylądkowa) nie potrzebują okresu chłodu, natomiast rosiczki ze strefy umiarkowanej (przykładem mogą być występujące w Polsce rosiczki długolistna, okrągłolistna oraz pośrednia) powinny go przejść;
- kwitnienie rosiczek nie osłabia ich tak bardzo jak muchołówek;
Kwiaty rosiczki
- do zapylenia niektórych rosiczek nie potrzeba drugiego osobnika, na przykład rosiczka  przylądkowa jest samopylna.
Lato 2011, pełnia łowów. Po lewej odmiana 'Alba', po prawej odmiana 'Typical'.
Smakowity kąsek!
      Po zapyleniu i dojrzeniu nasion zbieramy je ostrożnie (są bardzo drobne) i od razu wysiewamy lub pozostawiamy na zapas. Należy wspomnieć, że nasiona rosiczek strefy umiarkowanej wchodzą w stan spoczynku, i aby wykiełkowały, najlepiej jest przeprowadzić tzw. zimną stratyfikację - nasiona przechowywać w niskiej temperaturze (4-6 stopni) przez okres 2-3 miesięcy. Nasiona rosiczek wysiewamy powierzchniowo - wymagają światła do kiełkowania. Podłoże do wysiewu musi być takie, jak do uprawy, czyli o pH 3-4,5 oraz nie zawierające składników mineralnych. Okres kiełkowania zależy od gatunku; nasiona gatunków pochodzących z tropików mogą wykiełkować po tygodniu, natomiast tych umiarkowanych nawet i po trzech latach.
      Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby rozmnożyć rosiczki wegetatywnie - przez sadzonki liściowe, sadzonki z pędu kwiatowego, przez podział rośliny lub przez in vitro, jeśli ktoś ma własne laboratorium :).
       Jeszcze jedna kwestia - obecność kropelek cieczy na liściach jest uzależniona od wilgotności podłoża oraz powietrza. Suche podłoże oraz powietrze powodują zanikanie kropelek. Problem ten może wystąpić również w przypadku niedoświetlenia rośliny, która jest wyraźnie światłolubna.
Kwiecień 2012 - te same rośliny

niedziela, 22 kwietnia 2012

Muchołówka zwyczajna

      W przeciągu wielu milionów lat ewolucji, niektóre rośliny, żyjące na ubogich w makro- i mikroelementy oraz stale podtapianych obszarach, wykształciły mechanizmy uzupełniania niedoborów przez wabienie, łapanie oraz trawienie owadów, a czasami nawet większych zwierząt. Jedną z takich roślin jest muchołówka zwyczajna (Dionaea muscipula), występująca w naturze wyłącznie na bagnach i torfowiskach w  Ameryce Północnej. Jest to niewielka roślina, dorastająca maksymalnie do 15 cm wysokości. Jej liście przekształcone są w pułapki, które wydzielając słodki nektar wabią owady. W pułapce znajdują się włoski - jeśli owad potrąci dwa naraz lub jeden dwa razy w krótkim przedziale czasu, pułapka zamyka się i więzi owada. Szybkość zamykania się pułapek jest uzależniona od kondycji rośliny.
      Muchołówek praktycznie nie rozmnaża się z nasion - kwitnienie bardzo osłabia rośliny, poza tym do zapylenia potrzebne są dwa osobniki (roślina nie jest samopylna). Nasiona, jeśli nie zostaną od razu wysiane, zapadają w spoczynek, który można przerwać przez dwu-trzymiesięczne przechowywanie ich w chłodzie.
      Dużo łatwiejsze jest rozmnażanie wegetatywne roślin  - przez sadzonki wykonane z liści, fragmentów pędu kwiatostanowego lub też przez podział starszych okazów. Możliwe jest również rozmnażanie w kulturach in vitro; większość muchołówek oferowanych w sklepach została wyprodukowana właśnie tą metodą.
      Niektórzy uważają, że uprawa muchołówki jest trudna. Tak naprawdę roślina ma wysokie wymagania przede wszystkim w kwestii nawadniania - podlewa się ją wyłącznie wodą destylowaną lub deszczówką, jeśli mieszkamy na obszarach z czystym powietrzem, ostatecznie wodą przegotowaną i odstaną. Podlewanie kranówką lub inną twardą wodą powoduje wytrącanie się soli w podłożu, które są bardzo szkodliwe dla korzeni. Dłuższe używanie twardej wody jest zabójcze dla muchołówek. Roślina potrzebuje też bardzo dużej wilgotności podłoża - wodę lejemy do podstawka, z którego podsiąka ona do podłoża. Takie "bagno" jest podobne do naturalnych obszarów występowania muchołówki i dobrze się ona w nim czuje. Woda może stać w podstawce nawet parę dni. 
      Kolejną kwestią jest podłoże: idealny jest torf kwaśny o pH wynoszącym od 3,5 do 4,5, bez żadnych nawozów. Niektóre osoby stosują mieszanki kwaśnego torfu z piaskiem lub perlitem w celu rozluźnienia podłoża. Nie powinno się używać zwykłego substratu torfowego, który ma wyższe pH oraz większe zasolenie - uszkodzi on korzenie. Również nawożenie rośliny nie jest wskazane.
      Oprócz tego muchołówka wymaga dość silnego nasłonecznienia - bez tego liście stają się brzydkie i wyciągnięte. Temperatury w okresie wegetacji powinny wynosić około 20 stopni Celsjusza. Natomiast zimą najlepiej jest wprowadzić roślinę w stan spoczynku: ustawiamy muchołówkę w miejscu dość dobrze nasłonecznionym w temperaturze 3-8 stopni Celsjusza oraz ograniczamy podlewanie, ale nie dopuszczamy do wyschnięcia podłoża. W okresie spoczynku liście mogą czernieć i zasychać, ale nie jest to powodem do zmartwień. Co prawda można muchołówki nie zimować, ale wtedy w przyszłości prawdopodobnie będą pojawiać się pewne anomalie we wzroście.
      Nie powinniśmy się martwić, jeśli muchołówka sama sobie niczego nie upoluje - i tak da sobie radę :). Jednak jeśli chcemy, możemy ją dokarmiać dając jej żywe owady (nie wolno karmić jej mięsem i martwymi owadami - mięsa nie trawi, a do wytworzenia soków trawiennych owad musi się poruszać w pułapce i drażnić włoski czuciowe). Trawienie owadów trwa około tygodnia; następnie pułapka czernieje albo otwiera się ponownie. Z reguły jeden liść pułapkowy może się zamknąć 1-4 razy, zanim "przestanie działać". Nie powinno się drażnić pułapek dla zabawy - męczy to roślinę. W przypadku zakwitnięcia rośliny najlepiej jest usunąć pęd kwiatostanowy i ewentualnie pociąć go na sadzonki o długości od 3 do 5 cm. Jeśli ktoś ma silną, zdrową roślinę, to może z ciekawości zostawić pęd, aby zakwitł, chociaż kwiaty specjalnie atrakcyjne nie są. ;)

niedziela, 15 kwietnia 2012

Żywe kamienie z nasion

      Pochodzące z Południowej Afryki rośliny z rodzaju Lithops, zwane popularnie "żywymi kamieniami", są często u nas uprawiane jako rośliny ozdobne. Polska nazwa wywodzi się od ich wyglądu - przypominają do złudzenia kamienie, co utrudnia roślinożercom ich znalezienie i zjedzenie. Rośliny te można rozmnażać albo poprzez sadzonki, albo z nasion, które można zakupić w wielu centrach ogrodniczych.
      Najlepszym okresem do wysiewu Lithops jest wiosna - od marca do czerwca. W tych miesiącach młode rośliny są na tyle doświetlone, że nie wyciągają się i są w stanie się rozrosnąć. Odpowiednim podłożem zarówno do wysiewania, jak i do uprawy jest mieszanka piasku z czarną ziemią w proporcjach od 3:1 do 5:1. Rośliny te nie lubią żyznych podłoży i często w nich gniją. 
      Nasiona żywych kamieni siejemy na powierzchni przygotowanego podłoża, zraszając je wodą i ewentualnie dociskając je, choć nie jest to konieczne. Doniczkę możemy przykryć folią w celu utrzymania na dłużej wilgotnego podłoża. Nasz pojemnik z nasionami ustawiamy na słonecznym parapecie - słońce stymuluje kiełkowanie. Pierwsze siewki powinny pojawić się już po 5-7 dniach. W początkowym okresie wzrostu lepiej jest zraszać podłoże raz na dwa dni, aby było wilgotne - młode rośliny są bardziej wrażliwe na przesuszenie. Małe rośliny nawadniamy tylko przez zraszanie, np. spryskiwaczem; podlewając podłoże ryzykujemy "zatopienie" malutkich siewek!
      Starsze (trzymiesięczne) okazy żywych kamieni nie potrzebują już tak częstego nawadniania. W okresie od marca do października dorosłe rośliny podlewamy skąpo, raz na dwa tygodnie. Nawożenie w zasadzie nie jest konieczne, chociaż jeśli ktoś chce, może podlać żywe kamienie mocno rozcieńczonym nawozem wieloskładnikowym. W okresie jesienno-zimowym podlewanie jest mocno ryzykowne - przelane Lithopsy łatwo mogą popękać i w rezultacie zgnić. Nie musimy się bać o przesuszenie roślin - są sukulentami, do tego nie zapominajmy, że każda roślina pobiera wodę nie tylko przez korzenie, ale także w pewnym stopniu przez liście. 
      Najlepsze temperatury do uprawy żywych kamieni wynoszą 16-25 stopni od marca do października oraz 10-15 stopni w okresie zimowym - rośliny wtedy przechodzą okres spoczynku. Stanowisko dla Lithops powinno być nasłonecznione, zwłaszcza zimą, ponieważ niedoświetlane rośliny mogą stracić swój atrakcyjny wygląd. Należy pamiętać, że rośliny wyrosłe z nasion zakwitną najprędzej w trzecim roku uprawy. Nie wydaje mi się to wadą, ponieważ i bez kwiatów żywe kamienie wyglądają bardzo dekoracyjnie. :)
Żywe kamienie trzy tygodnie po wykiełkowaniu

czwartek, 5 kwietnia 2012

Kawa po zimie

     Oto zdjęcie dwóch kaw, które przetrwały zimę. Stały obok okna, i prawdopodobnie wskutek przechłodzenia (głupota, wietrzyć pokój przy -20 stopniach z roślinami  na parapecie) zrzuciły dolne liście, a na górnych pojawiły się plamy, ale nie mam pewności co do tego. Tak czy siak już wracają do siebie i powinny dalej piąć się w górę.

środa, 4 kwietnia 2012

Awokado po zimie

      Awokado bez żadnych problemów przeżyło zimę. Ponieważ stało na południowym parapecie, gdzie słońca było dużo jak na nasze warunki, nawet udało mu się trochę podrosnąć. Jego towarzyszka - mimoza - również wytrzymała okres zimowy. :)



niedziela, 1 kwietnia 2012

Drzewo pijanych papug z nasion

      Schotia brachypetala, zwana po polsku "drzewem pijanych papug", jest niewysokim drzewem z rodziny bobowatych, a więc spokrewnionym z naszą fasolą i grochem. Pochodzi z Południowej Afryki i dorasta do wysokości 5-15 metrów, w wyjątkowo dobrych warunkach do dwudziestu. Swoją nazwę zawdzięcza nektarowi, który jest wytwarzany przez kwiaty w dużych ilościach i szybko fermentuje. Jest on przysmakiem dla papug, które często spożywają te alkoholowe drinki. :)
      Roślina jest prosta do rozmnożenia z nasion. Wystarczy je namoczyć przez dzień-dwa w ciepłej wodzie, a następnie posadzić do ziemi na głębokość około 2 cm. Temperatura w okresie kiełkowania powinna wynosić przynajmniej 20 stopni; w chłodzie nasiona kiełkują dłużej. Latem od wysiania do wykiełkowania mija okres  5-14 dni, w chłodzie do dwóch miesięcy. Nasiona, które są niedojrzałe są wyraźnie mniejsze od dojrzałych. One również mogą wykiełkować, chociaż dużo później. Również rośliny z nich wyrosłe będą słabe i często zniekształcone.
      Drzewa pijanych papug nie są zbytnio wymagającymi roślinami - wyrosną na każdej glebie, nawet najsłabszej. Oczywiście, aby wyglądały ładnie, były zdrowe i szybko rosły lepiej zapewnić im coś lepszego - wykorzystałem czarną ziemię ogrodniczą, bez dodatku torfu i Schotie "nie narzekają". Są wybitnie światłolubne, warto im więc zapewnić południowy parapet do uprawy - latem mogą stać na dworze. Temperatury, które są dla nich optymalne zaczynają się od 20 stopni Celsjusza w górę, chociaż rośliny dadzą sobie radę w piętnastu stopniach. Dziesięć stopni to taka dolna granica uprawy, wtedy nasze Schotie prawdopodobnie szybko zmarnieją. 
Dwa miesiące po wysianiu
      Rośliny podlewamy regularnie - lepiej jest lekko przesuszyć glebę niż przelać, są tolerancyjne na niedobory wody - a nawozimy umiarkowanie, raz na miesiąc w okresie od marca do listopada. 
      W naturze rośliny rozpoczynają kwitnienie nieregularnie; jednak średnio jest to okres pięciu lat po wysianiu. W naszych warunkach okres kwitnienia należałoby pewnie pomnożyć razy dwa. Zawsze jednak można uprawiać drzewo pijanych papug dla oryginalnych, ozdobnych liści. :)
Pół roku po wysianiu